Preek – 11-10-2009
Doop Elin van Ommen en Levi Verkade
Van binnen steeds beter
Afgelopen zaterdag waren we bij vrienden op bezoek. Het was al even geleden dat we ze hadden gezien. En dat speet ons, want ze hebben de afgelopen jaren nogal wat meegemaakt. Na een veelbewogen jeugd voor hem en na ook samen indrukwekkend veel te hebben meegemaakt, komt er de laatste jaren voor hen nog eens bij dat hij steeds zieker wordt. En wat er in die eerste periode uitzag als een vooral heel pijnlijke en dus heel hinderlijke vorm van reuma, veranderde van karakter toen er dit voorjaar de sticker M.S.A. op werd geplakt. Dat is een ernstige neurologische aandoening waaraan onze vriend voortijdig zal overlijden. Toen we dat hoorden waren we verslagen.
Vorige week zaterdag was het de eerste keer dat we elkaar ná deze diagnose ontmoetten.
Hij zit inmiddels in een rolstoel en dat is een pijnlijk gezicht als je nog helder voor de geest staat dat je samen in de heuvels van Frankrijk wandelde. En toch, ken ik geen blijmoediger mens. En het lijkt of die vreugde binnen in hem steeds sterker wordt.
Nee hoor, hij is niet blij met zijn ziekte en beslist ook niet met de gevolgen die dat voor zijn gezin heeft. Hij heeft het er bij tijden best heel moeilijk mee. Maar dat is niet de grondtoon in zijn leven, het lijkt wel of hij steeds dichter bij zijn Heer leeft. En dat straalt gewoon van hem af.
Toen iemand hem aanraadde om naar een gebedsgenezer te gaan, aarzelde hij. Er wordt al voor me gebeden, was zijn reactie. ‘Maar dat heeft nog niets voor je veranderd, zei zijn gesprekspartner.’ ‘O jawel hoor, hier van binnen is heel veel veranderd!’, zei hij.
Kijk dat is hem nou ten voeten uit: hij ziet andere dingen dan wij zien. Hij let niet alleen op zijn ziekte, hij kijkt naar zijn Heer. En dat maakt hem een ander mens. Op dat zien kom ik zometeen terug
Akker
Hoe staat je akker er bij? Was de vraag op de startzondag. Door de gelijkenis van de zaaier begrepen we toen dat je verschillend op de boodschap van het Koninkrijk kunt reageren. Als wij de akker zijn, zie je dat sommigen veel vrucht dragen (tot het 100-voudige aan toe), maar anderen helemaal niet! We begrijpen dat de hardheid van de oppervlakte van de grond, de stenen in de grond en het onkruid op de akker de opbrengst belemmeren. Als we die gelijkenis nou eens vertalen naar onze dagelijkse werkelijkheid dan zijn er drie belangrijke belemmeringen voor ons Bijbellezen. 1. De cultuur waarin wij leven 2. de vreemdheid van de Bijbelse cultuur waarover wij lezen 3. Ons moeilijk toegankelijke hart. De invloed van die drie speelt een grote rol in ons lezen van de Bijbel.
Vandaag gaat het vooral over dat eerste: de invloed van de cultuur waarin we leven. Je zou kunnen zeggen: we werken vandaag op het derde akkertje, dat met het onkruid.
De vraag is: hoe kan dat onkruid zo groot worden, dat het de vruchten van het Koninkrijk kan verstikken? We hebben hier net bij de doop staan te kijken, heeft die belofte van de doop dan zo weinig invloed? Kan het Koninkrijk ze nog ontgaan! Ja het kan toch. In dit gedeelte – een stuk uit de Bergrede- noemt de Heer Jezus drie oorzaken die er voor zorgen dat dit onkruid zo groot kan worden. We lezen onze tekst van beneden naar boven.
1. Dingen hebben macht
De dingen om ons heen kunnen macht over ons uitoefenen. Zelfs dode dingen. Het is maar een voorbeeld, maar de Heer Jezus noemt hier zelf het geld. Een dood ding zou je zeggen, Het doet niks als jij er niets mee doet. maar ook wij herkennen –na 2000 jaar- onmiddellijk wat de Heer Jezus bedoelt.
Geld heeft macht! Met geld kun je mensen beïnvloeden. “Money talks, geld praat!”, zeggen de Engelsen. ‘Het zegt meestal tot ziens!, grapte eens iemand.
Geld heeft invloed, ik hoef niet veel voorbeelden te noemen, die kennen we zelf wel. Ook op gelovigen. Je vraagt je af hoe kan dat dan? Jezus is toch onze Heer! Hoe kan geld dan zoveel invloed op ons hebben?
Dat heeft te maken met de manier waarop de Heer Jezus ons regeert. Hij is geen dictator. Hij overheerst ons niet! Het is zijn wens dat je zelf voor Hem kiest en Hem uit jezelf lief hebt. De Heer wil geen bange slaven, maar vrijwillig liefhebbende kinderen. Dat betekent voor nu dat Jezus weliswaar Heer is in deze wereld, maar dat ook dingen macht over je kunnen uitoefenen: geld, genot, roem… Die dingen hebben niet uit zichzelf macht, ze krijgen dat van ons. Wij, mensen, geven die dingen een bepaalde waarde en dus ook een bepaalde macht over onszelf (vgl. Open 17,12). Ja zo is het echt! Al zou je het niet denken.
Als je opgroeit denk je haast dat geld van zichzelf macht heeft, maar als je over nadenkt weet je dat wij mensen dat geld zo machtig maken. Het is maar wat wij –mensen- belangrijk vinden. En dat wordt het dan ook!
Nu is de boodschap van de Heer Jezus aan ons: je moet kiezen wie je de macht geeft in je leven. Mij of die andere dingen. Je kunt geen twee heren tegelijkertijd (goed) dienen. Die praktische levenswijsheid van de Heer moeten we ons flink aantrekken. Hij zegt dat we niet moeten proberen zaken te combineren die helemaal niet te combineren zijn. Om weer bij het voorbeeld te blijven: het geld stuurt je meestal een heel andere kant op, dan je Heer.
Het geld zegt je: zorg vooral goed voor jezelf, dan kun je doen wat je wilt. Je Heer zegt je: geef wat je kunt missen aan de armen. Als je aan beiden wilt toegeven is het alsof het probeert tegelijkertijd voor- en achteruit te lopen. Daar moet je als gelovige tussen kiezen. Je hoeft niet arm te zijn, maar je moet het geld niet zoveel macht geven dat je daardoor niet meer kunt leven zoals de Heer Jezus het van je vraagt. Gebruik het om goed te doen.
Erik, Evelien, Martijn en Annehil, dat moeten jullie hun (de kinderen) leren: de wereld waarin je leeft is niet neutraal. Er zijn meer machten, sommige hebben we zelf in het leven geroepen. Het is dus niet één wereld waarin je leeft maar het zijn er twee (website). Werelden die zelfs met elkaar in oorlog zijn- en je moeten kiezen in welk koninkrijk –zou je kunnen zeggen- je gaat dienen. Dat van de dingen (bijv.) of dat van God.
2. Kijken heeft invloed op je
Maar hoe kunnen geld, genot en roem en al die andere dingen zoveel invloed op ons krijgen? Het antwoord van de Heer is: ‘waar je naar kijkt daar wordt je vol van’. (2x)
Hij vergelijkt onze ogen met lampen, niet via welke licht naar buiten straalt, maar via welke licht naar binnen komt. Je zou ze ook de ramen van ons hart kunnen noemen. Als je je ogen op het goede richt, dan straalt er helder licht in je hart naar binnen, maar iedere keer als je in de richting van het slechte kijkt wordt het donkerder in je hart. Wat doe je? Kijk je verlangend naar het goede, of kijk je begerig naar het kwade?
Goed is wat de Heer ons over ons leven zegt: het Koninkrijk van God met zijn liefde, vrede, en zorg voor elkaar. Goed en licht is wat God goed noemt. Slecht is het hier laten, zoals het is: ieder voor zich en God voor ons allen. In welke richting kijk je het meest: naar het licht of het donker? De Heer Jezus zegt dat dit invloed op je heeft. Waar je naar kijkt daar wordt je –negatief gezegd- mee besmet, positief gezegd: door aangestoken. Het zal je hart (van binnen) veranderen!
En weer moet je zelf kiezen: waar kijk je naar? Wat heeft je aandacht?
Waardoor laat je je beïnvloeden. Kijken heeft invloed.
Erik, Evelien, Martijn en Annehil, heel letterlijk moet je je kinderen vragen: ‘waar kijk je naar?’ En dan gaat het niet alleen over de TV, de computer of de bladen, dan gaat het eigenlijk over de richting van heel je leven. En als je dan zelf de verkeerde kant opkijkt, maken je goede woorden weinig indruk op je kinderen.
3. Je hart is bij je schat
Maar waarom worden onze ogen soms zo bijna onweerstaanbaar in de richting van het donker getrokken? De Heer Jezus zegt: je hart is bij je schat. Wij zeggen: waar het hart vol van is, loopt de mond van over.
Waar je het over hebt, waar je de meeste tijd aan besteed, waar je enthousiast over bent, dat zegt iets over wat je echt belangrijk vindt.
Over, waar je voor gaat! En dan zie je hoe alles bij elkaar komt, in welke richting je kijkt heeft invloed op wat er in steeds meer je hart gaat leven. En wat er leeft in je hart heeft weer invloed waar je naar kijkt. En stel je voor dat je de macht uit handen geeft aan het geld. Dan zul je zien dat dit steeds meer je aandacht krijgt en je tot in je diepst van je ziel verandert in een ander mens en je zult zien dat je er steeds meer aan vast komt te zitten, tot het moment dat je helemaal verslaafd bent. En er nog nauwelijks van kunt loskomen. Zo wordt je steeds ontoegankelijker voor het evangelie. Je ogen en je hart gaan je oren in de weg zitten.
Je ogen en je hart kunnen je oren in de weg zitten.
En, zegt de Heer Jezus, dat is zo’n gezichtsbedrog. Want al die wereldse waarde –dat schitterende in onze ogen- is maar beperkt houdbaar, zegt Hij nadrukkelijk. Je kunt er je hele leven druk mee zijn. Er blijft uiteindelijk niets van over. En waarschijnlijk raak je het al veel eerder kwijt: het verslijt, jij verslijt of je wordt bestolen. Zo gaat dat. Maar je moet het wel zo willen zien. Geld maakt niet gelukkig, roem vergaat en genot stompt je zo af, dat je uiteindelijk nergens meer van kunt genieten. Alleen hemelse schatten hebben blijvende waarde.
En dan kan ik me voorstellen dat je denkt. O nee, dat is het leven uitstellen. Straks in de hemel wordt het pas leuk (schatten in de hemel).
Sparen voor straks, maar zo wil ik niet leven. Ik wil nu leven.
Dat wordt hier ook niet bedoeld. Met schatten in de hemel zegt de Heer Jezus verzamel je schatten bij God (de hemel is waar God woont). Dus: verzamel andere schatten. Richt je hart en je ogen en oren op God en vertrouw en dien Hem. En ontdek steeds meer: hoe waardevol dat is.
Hoe geweldig het is met God om te gaan en een steeds lichter mens te worden op een steeds lichtere wereld. Hoe geweldig het is kennis maken met het Koninkrijk van God en met de liefde en vrede die dat betekent. Hoe goed je Heer voor je is en hoe rijk de omgang met de Geest. Met je broers en zussen, Je hart gaat er van gloeien, je ogen gaan er van stralen en je oren tuiten van dat bijna onvoorstelbaar moois. Als het tot je doordringt. Hoe meer het tot je doordringt, hoe lichter je leven wordt.
Volgens mij is het dat het licht dat ik vorige week zaterdag in de ogen van mijn vriend zag. Een licht sterker dan alle machten die deze aarde nog in hun greep houden. Sterker dan ziekte, ja zelfs sterker dan de dood.
Niemand kan je scheiden van de liefde van God
Erik, Evelien, Martijn en Annehil, Kies er voor naar het Koninkrijk te blijven kijken. In de richting van onze Heer Jezus. En leer jullie kinderen dat ook! (en er is veel dat hun afleid) En ontdek zo de schatten van het Koninkrijk, het licht van je leven. Amen.
