1. Gerrit Jan Oosterhuis
We kwamen al zo ongeveer een jaar samen.
Maar onze bijbelstudiegroep kwam eigenlijk niet echt van de grond.
Een zwijgzame club bleef het die zich moeizaam over de Bijbel boog en er maar niet in slaagde om daar een zinnig gesprek over te voeren. Eigenlijk vielen al onze woorden als steentjes in een vijver: een korte plons en dan was het weer stil. We werden er moedeloos van en dachten erover om nou maar eens te stoppen met die club.
En toch waren we een bijzonder groep mensen: de oudste was 82 en de jongste net 18? Daar zit een leven tussen, genoeg te vertellen aan elkaar zou je zeggen. Dr. Oosterhuis, de oudste, had een grote naam in Dokkum. Hij was al jaren geen geneesheer-directeur meer van het plaatselijke ziekenhuis. Maar iedereen noemde hem nog altijd eerbiedig dokter Oosterhuis. Ik zal nooit die avond in de herfst van 1999 vergeten. Wéér een vergadering, Oosterhuis kwam binnen koud, en wat gebogen. Hij zag er somber uit. Toen we hem vroegen hoe het met hem was, vertelde hij over zijn overleden vrouw. Acht jaar was het nu al weer geleden en vandaag was het weer zo’n dag dat hij haarzo miste. En terwijl hij hartstochtelijk in zijn Heer geloofde, was hij soms toch ontroostbaar en dat vond hij dan weer moeilijk. Het was doodstil, en toen hij was uitgesproken, begon er een ander te vertellen over weer een dierbare dode. En zo lieten heel wat mensen die avond hun hart zien. Het ijs was eindelijk gebroken. Die avond werd de Bijbelstudievereniging Ichtus pas echt geboren en ze bestaat tot op de dag van vandaag. En we konden het sinds die dag overal over hebben met elkaar. Sinds die eerste kwetsbare woorden van onze br. Oosterhuis, die zijn hart aan buitenkant droeg zodat iedereen zijn geloof kon zien. Afgelopen dinsdag overleed hij, Gerrit Jan Oosterhuis, hij werd 92 jaar oud. Heeft hij eindelijk toch zijn Heer ontmoet. En zijn dierbare Froukje weer, denk ik dan. Zo’n man vergeet je niet snel! Die grote broeder Oosterhuis, met dat o zo zichtbare, kwetsbare, geloof. Dat raakt je en verandert je voor altijd!
2. ‘Die dag’
Helaas is ’t soms ook net andersom. Dan zie je helemaal niets van elkaars geloof, laat staan dat je erover kunt praten met elkaar. Je zit bij wijze van spreken bij elkaar in de kerk, maar je lijkt weinig gemeenschappelijks te hebben. Samen maar toch alleen.
Dat overkwam onze Heer Jezus ook, op die dag , waarmee de tekst begint.
‘’t Was me het dagje wel geweest. Stel je nou eens voor dat die in H. 12 begint, die dag! Dan zat hij vol met ontmoetingen en gesprekken over bijbelse onderwerpen. Blader maar eens mee! Het ging over: (x) ‘werken op sabbat’ (12,1 v) over ‘genezingen’ (9), over de invloed van de duivel (22v), over de vruchten van geloof (33), over het krijgen van tekenen (38), over bekering (41) en over boze geesten (43).
Da’s toch mooi zou je zeggen! Rijke gespreksonderwerpen. Nou nee, ’t was niet mooi, ’t was één en al strijd , tegenstelling. Jezus en veel van zijn volksgenoten kennen dezelfde Schriften, zijn in dezelfde traditie groot geworden maar lijken nauwelijks iets gemeenschappelijks te hebben. Jezus komt met de boodschap waar ze op zitten wachten –die over het Koninkrijk van de Messias-, maar zij willen er van Hem niets over horen. Ze werken hem zelfs openlijk tegen. En dan vertelt Jezus de gelijkenis van de zaaier.
3. De gelijkenis
Ik weet niet wat die gelijkenis bij jullie oproept. Misschien zie je het als een algemeen verhaal over de verkondiging van het evangelie. En dan is de boodschap: het komt niet overal! Driekwart van het zaad gaat zelfs verloren. Ja, zo gáát dat! Da’s voorbestemd. Misschien lijkt het er voor je zelfs op dat Jezus dat bewust zo doet, want Hij zaait helemaal niet nauwkeurig: naast de weg en zo en op rotsige grond.
Maar zo is’t niet bedoeld. Je moet de rest van die dag er bij nemen en dan begin je te zien dat de gelijkenis niet zozeer over de zaaier en het zaad, maar over de akker gaat. Volgens mij moeten we hem dan ook ‘de gelijkenis van de akker’ noemen.
De vraag is hier: hoe ontvankelijk is de akker eigenlijk voor het gezaaide zaad? Het gaat hier niet zozeer over het spreken maar over het luisteren.
Laat wie oren heeft goed luisteren!' (Mat 13:9 NBV)
Trouwens het zaad is maar niet de boodschap over Jezus. In vs. 19 gaat het breder over ‘het zaad van het Koninkrijk'.
Jezus zaait met zijn woorden het Koninkrijk van God. De grond dat zijn wij. De Heer Jezus zaait dat zaad van dat Koninkrijk met één doel: er moet vrucht komen: gevolgen! NB Véél vrucht, want Hij gaat er vanuit dat sommigen zaden zelfs het 100-voudige voortbrengen. Dat is een ongekend hoog rendement. Dat is nogal een doel!
De Heer Jezus zaait hier het Koninkrijk van God in de harten van zijn volk. En dat Koninkrijk moet in onze levens aan de buitenkant zichtbaar worden in vrucht. Dat zijn niet alleen woorden, die wij op onze beurt weer gaan doorgeven, Nee, dat is een heel nieuwe levensstijl volgens de wetten van het Koninkrijk. Waar in de stijl van het Koninkrijk geleefd wordt, dat zijn dus woorden en daden, dáár is de Heer Jezus nl. voor iedereen zichtbaar Heer.
Het komt er dus voor de afzonderlijke luisteraars op aan te laten zien dat Jezus, Heer is in je leven. Waar Jezus Heer is, dáár kunje ook zijn Koninkrijk zien. Ook de anderen!
Mag ik jullie eens vragen: hoe staan de vruchten erbij op jullie akker?
4. Het karakter van 'het Woord'
Misschien word je hier nu verlegen van en voel je de machteloosheid in je opkomen. Hoe zou ik dat ooit kunnen: een voor het Koninkrijk vruchtbaar leven leiden?
Beste broers en zussen, even in het algemeen: we zitten hier niet om elkaar te veroordelen. Dat komt ons ook helemaal niet toe.
En het is ook niet mijn bedoeling om jullie –met mijn vraag- even de maat te nemen. Maar ik heb de gelijkenis wel gekozen omdat ze me bewust maakt van het doel dat de Heer Jezus met ons, heeft. En dus ook van de verantwoordelijkheid die wij hebben.
Laat ik dan gelijk maar zeggen dat wij het Koninkrijk van God niet op aarde kunnen brengen. Die macht hebben wij niet. En die gelovigen in de geschiedenis van de kerk, die dachten dit Koninkrijk wel zelf te kunnen vestigen, veroorzaken altijd afschuwelijke drama’s. Denk eens aan Jim Jones en zijn Jonestown in 1978. Het mondde uit in moord en collectieve zelfmoord. Er wordt ons niet gevraagd om zelf een Koninkrijk te vestigen, maar om er aan mee te werken dat de Heer Jezus het vestigt.
Het Woord dat gezaaid wordt is wel een machtig Woord maar geen machtswoord. Die kracht zit in dit Woord, maar het draagt zoals gezaaid zaad, niet overal vrucht, dat hangt óók van de grond af, van jou af.
Jij kunt het Koninkrijk niet brengen, maar je kunt het wel hinderen en jezelf van uitsluiten als je er niet ontvankelijk voor bent. Zeg maar: als je het Woord van onze Heer Jezus niet voldoende ruimte geeft om vrucht te kunnen dragen in je leven. Dát is jouw verantwoordelijkheid: er naar luisteren, er over nadenken en je eigen leven erdoor laten beïnvloeden.
Laat wie oren heeft goed luisteren!' (Mat 13:9 NBV)
5. Vier soorten luisteraars
En dan zie je hier vier soorten reacties (vier bodemsoorten):
En jullie kunnen lezen wat er staat, laat ik eens een poging doen dat eens in vier eigentijdse mensen te vertalen:
1e De kritische luisteraar:
De boodschap van het Koninkrijk komt eigenlijk niet echt bij je binnen. Wel in je oren en in je verstand, maar niet in je hart. Je hoort het wel aan, maar je luistert er niet naar. Jezus’ gesprekspartners van die dag waren zo.
Je kunt er misschien een hartstochtelijke discussie over hebben, maar het heeft je hart niet. Alleen je hoofd! Het blijft buiten je zelf. Het verandert je hart niet, laat staan je leven. Dat blijft zoals het was. Een mening is het maar geen levensregel.
De Heer Jezus zegt dat als je ze niet aanneemt, die woorden van het Koninkrijk, dat ze bij je weggeroofd zullen worden door de satan. Je laat je schat op straat liggen en daar wordt het weggepikt door andere belanghebbenden. De duivel zorgt er wel voor dat het voor altijd bij je vandaag blijft.
2e De gelukszoeker
Je bent blij met de boodschap en enthousiast geniet je er van. Leuke diensten en leuke mensen. Zolang je dat zo kunt beleven, ben jij er bij, absoluut. Zolang het bij jou past, ben jij er blij mee, zeker weten. Je luistert wel en je hoort het ook wel, maar alleen de fijne dingen. Je gehoorzaamd alleen zolang je het fijn vind. Dat is de sleutel: het moet wel leuk blijven! Het blijft aan de buitenkant van je hart, in het centrum zit jij zelf en behoefte aan genot. Als je er moeite voor moet gaan doen, en je het je van alles gaat kosten (misschien wel omdat de omstandigheden heel moeilijk worden), fladder je weer naar een andere bloem op zoek naar happiness.
3e De besluiteloze
Je bent echt blij met de boodschap en die zit ook diep in je hart. Het heeft daar een vaste plek gekregen. En ook in je leven zie je het gewas van het Koninkrijk opkomen. Er groeit wat! Het heeft je hart en je leven echt al bereikt.
Maar je geloofsleven kom toch niet echt tot bloei. Want je hebt er eigenlijk te weinig tijd en ruimte voor. Je bent nl. heel druk met jouw (over)leven op deze wereld: je opleiding, je werk, je vrienden, je reputatie. Het leven in het Koninkrijk is meer iets voor straks en hier komt er eigenlijk weinig van terecht. Je hebt er misschien wel een schuldgevoel, over (eigenlijk…) maar je kunt maar niet tot het besluit komen er echt voor te gaan. En zo komt het Koninkrijk in jouw leven nooit van de grond. Je hebt er eigenlijk nooit echt tijd voor tussen je anderen zorgen en verplichtingen.
Beste mensen, je ziet het, het zijn m.i. niet alleen drie typen mensen, maar ook vier fasen in je geloof. Alleen aanhoren is veel te weinig, alleen het fijne aannemen en de rest laten liggen ook, en zelfs als je wel overtuigt bent maar niet echt kiest en echt zoekt naar het leven in het Koninkrijk, maar eigenlijk altijd andere dingen laat voorgaan, komt er geen vrucht in jouw leven. Breekt het Koninkrijk toch niet echt door. Dat gaat pas gebeuren als je een aandachtige, gehoorzame luisteraar wordt. Boodschap: het koninkrijk is niet voor mensen die hetzelfde willen blijven, maar voor hen die zich willen laten veranderen (2x). Dan krijgt het Woord invloed en draagt het ook vrucht
4e de aandachtige, gehoorzame, gelovige
Dat is het vierde type luisteraar. Door horen en begrijpen – dat is je er in vastbijten- komt het woord in het hart én in je leven. Dat kost veel tijd en is vaak hard werken. Een vluchtige blik in de Bijbel, zo nu en dan eens wat halfhartige bijbelstudie, en eens een bezoekje aan een bijbelstudieclub wekelijks bezoekje aan een kerkdienst is echt niet genoeg.
Praktisch betekent luisteren meer dan alleen maar één keer ontvangen. Dat is de beperking van de gelijkenis: zaad is een beeld voor Woord… maar er is verschil in karakter. Zaad zaai je één keer: het woord moet je lezen, horen, uitspreken, wil het een woord voor je zijn. Als het boek dicht is bestaan de woorden als het ware niet voor je
Zorgvuldige aandacht is nodig zodat het Woord goed wortel kan schieten in je leven. Er moeten stenen weggehaald worden, zodat de wortels dieper kunnen komen; -en dan weer luisteren- dorenstruiken gerooid zodat er ruimte komt – en dan weer luisteren- Veel zorg en veel aandacht en veel tijd en echte kostbare, soms eerst pijnlijke, keuzen. Het lijkt me ook niet dat je dit alleen kunt, maar dat je daar de steun van je broers en zussen in Christus voor nodig hebt.
Aldoor weer samen kijken: waar staan we en waar moeten we heen…, dat vraagt uithoudingsvermogen en steeds weer zorgvuldig luisteren naar de woorden van je Heer. Maar als je dat doet, zul je tot je verbazing merken dat iets gaat groeien in je leven dat veel groter dan je zelf en dat verrassende vruchten gaat dragen. Verrassend veel vrucht ook tot 100-voudig aan toe
6.Enquête
Hoe gaat dat dan bij ons? Zie de enquête afgelopen weken. Er is veel goeds, maar ik maak me ook zorgen. Er zijn gemeenteleden die samen in kringen enthousiast de bijbel bestuderen en toepassen op hun leven. Maar er zijn veel meer die dat niet doen!
We praten soms best wel over Gods Woord en ons leven met elkaar, maar ook heel vaak bereiken we elkaar niet. Onze woorden zijn vaak ook steentjes in een vijver: een korte plons dan is het weer stil. We zouden nog zoveel meer voor elkaar kunnen, en ook moeten betekenen.
De enquete wijst ook die kant op. 70% van ons leest dagelijks en dat laat trouw zien maar, toch ook bijna 25% 2 á 3 keer in de week. En dan leest meer dan 60% procent 5 tot 10 minuten per keer… Zou het genoeg zijn zo tussen alle andere informatie die we binnen krijgen, kan dit genoeg zijn zodat het Woord werkelijk die levensveranderende invloed krijgt, die vruchten voor het Koninkrijk oplevert? Dan zou het te zien moeten zijn aan de vruchten in ons leven…
Er is nog een hoop te doen. Meer dan een kwart van de ondervraagden vind het de bijbel te moeilijk, een kwart luistert liever naar de dominee en voor meer dan 15% spreekt de Bijbel niet meer zo aan. We willen wel lezsen, maar vinden het knap moeilijk (vol te houden).
Wie spreekt ons het meest aan? Daarom dit jaarthema.
Broers en zussen, als je jezelf in moet delen: Hoe staat jouw akker er dan bij?
Laten we ons bewust worden van de kwaliteit van ons Bijbellezen, en de vruchten die het oplevert. Samen werken aan problemen met het Bijbellezen. Ons inspannen om de oproep van onze Heer serieus nemen:
Laat wie oren heeft goed luisteren!' (Mat 13:9 NBV)
Want: wel of niet luisteren heeft grote gevolgen!
Amen.
Gespreksvragen
Hoe staat jouw akkertje erbij?
Hoe komt dat?
Wat kun je er aan doen?
Kunnen we elkaar helpen?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten