Voor de samenvatting klik hier
Geen ‘Sterre der Zee’
Een Noorderling komt niet zomaar in Maastricht. Dat ligt net even te ver weg. Het duurde dan ook tot 1989 voor dat ik daar eens kwam. We wilden eens een heel andere vakantie. Nu dat viel niet tegen: Maastricht is een prachtige stad. En zo oud! Je loopt er langs gebouwen die zeker 500 jaar ouder zijn dan de stad Groningen waar ik vandaan kom. De Onze Lieve Vrouwe Basiliek stamt uit de 11e eeuw: een prachtig Romaans kerkgebouw. Ik was zwaar onder indruk, want dat zag ik niet elke dag. Totdat ik de hoek omsloeg en mijn aandacht getrokken werd door een groepje mensen die door een opening in de muur keek. Toen ik er heenliep zag ik dat daar in een nis het beeld ‘Maria Sterre der Zee’ stond. Ten minste dat vertelde het bordje me. Ze stonden NB voor dat beeld te bidden! In Groningen opgegroeid was ik niet gewend aan de eerbied van mensen voor een beeld. Ik vond het maar een vreemd gezicht. Sterker nog: ik kon het eigenlijk niet aanzien, het maakte me onpasselijk. Het zal mijn opvoeding wel zijn, maar ik was ineens getuige van afgodendienst…
Ik vermoed dat Mariaverering bij de meeste gereformeerden dat gevoel van afkeer oproept. Dus blijven we er uit de buurt, en daarom hebben we het ook niet vaak over Maria. Want daar wordt je maar verlegen van!
En dat is weer onterecht: ‘alle geslachten zullen mij voortaan gelukkig prijzen’ [48], zingt Maria. Alleen de gereformeerde geslachten hoor je niet zo over haar.
Vanmorgen willen we haar eren, niet als ‘Sterre der Zee’ maar wel als een ‘ster in het geloof’
Haar situatie
Wat was Maria dan wel voor een vrouw? Wie moeten we ons bij haar voorstellen? Wie ging de engel Gabriël daar in Nazaret opzoeken? Een jonge uitgehuwelijkte vrouw? Maar wat is jong?
Meisjes werden in die tijd vaak zo rond hun 13e uitgehuwelijkt aan een man. Zo ongeveer een jaar na die huwelijksovereenkomst ging ze dan ook bij haar man wonen.
Meiden, Maria was van jullie leeftijd. In onze ogen nog een jongere. Maar in die tijd was je niet zo lang kind, je begon al vroeg aan je volwassen leven. Ze woonde in een klein, onooglijk, dorp: Nazareth. Daar kwamen geen belangrijke mensen vandaan. Ook zij is dat niet… Je merkt dat ook aan haar. Ze heeft geen hoge pet op van zichzelf. Ze zingt over zichzelf als de ‘minste dienares’ [48], ‘gering’[52] noemt ze zichzelf, onbelangrijk. En dat is ze ook in de ogen van anderen.
Dat maakt van haar een jong meisje van eenvoudige komaf. Met simpele verwachtingen van het leven voor haarzelf. Wat kon zij nou verwachten? Gewoon Maria. Alleen voor haar volk verwacht ze meer. Zo jong als ze is, heeft ze toch moeite met de bezetting van haar land en hoopt ze op de belofte van verlossing die er voor Israël is. En dat is toch wel weer speciaal voor een meisje van haar leeftijd [54-55].
De boodschap
Als je dat van haar weet dan moet de boodschap van de engel Gabriël wel als gi-gan-tisch op haar overkomen. Dat begint al als de engel zegt (in onze woorden): ‘Dag Maria, God mag je graag, je bent een bevoorrecht meisje, Hij is met je.’
Ze raakt er helemaal van in de war. Wie zou haar nu zo willen aanspreken? Waarom? Wat is er speciaal aan haar. ‘Aan nederigen geeft Hij (God) genade’ [Jak 4,6]
Gabrïel stelt haar wat gerust en legt haar dan met zijn boodschap uit waarom ze zo bevoorrecht is .
- Zij –de nog niet getrouwde- gaat zwanger worden van een zoon, die ze Jezus, ‘verlosser ‘ moet noemen
- Haar Zoon wordt een groot man. Hij zal naam maken:
ze zullen hem later: “Zoon van de Allerhoogste’ noemen,
Maria jij wordt moeder van de Zoon van God.
- (troon vader David) Weet je Maria, jouw Zoon is de Messias waarop je zit te wachten ||
Zo, dat zal je gezegd worden. Ben je dertien, woon je in een klein dorp en ben je nog ongetrouwd. En dan deze boodschap. | Straks zul je ongehuwd zwanger zijn. IZelfs al zou ze het kunnen geloven, hoe kan zij dat dan ooit aan anderen uitleggen? Ik ben zwanger van een kind van God! Maria!
Reactie
Logisch dat ze even lijkt tegen te stribbelen: ‘hoe dan [34]’. En dan denk je aan Zacharias, die het –zelfs op zijn rijpe leeftijd- ook niet kon vatten.
Waar moet je zo’n gigantische boodschap ook laten? Maar als je het goed leest, zie je dat ze alleen maar wil weten hoe ze dan zwanger kan worden. Ze slaapt nog niet bij haar man.
Een maagdelijke geboorte is niet slechts voor 21e eeuwers een probleem, Maria kan het evengoed niet begrijpen. Maar ze wil het wel weten hoe dat dan moet gaan, maar dat is wat anders dan dat ze het niet gelooft.
Gabriël vat het ook op als een vraag om uitleg. En die krijgt ze dus. Eerst al het heel bijzondere: ‘de Geest zal over je komen’. Dat kende zij alleen maar uit de verhalen van bijzondere Israëlieten als de profeet Elia. (wij zijn eigenlijk ongelooflijk bevoorrechte mensen!). Het wordt nog veel specialer: ‘de kracht van God zal je overschaduwen’. Overschaduwen, dit woord doet je denken aan de wolk op de tabernakel in de woestijn. Als God er was (Ex 40,32), dan overschaduwde de wolk de tent en dan kon er niemand in.
‘Want dan was die plek heilig. En geen mens kan de heiligheid van God verdragen. Nou ja, soms kon iemand als Mozes (een grootheid in de ogen van Maria) dat (Ex. 34), daar noem je ook iemand. In Exodus kun je lezen dat de al de anderen de glans die van zijn gezicht kwam niet konden verdragen.
Het is ongelooflijk wat Gabriël haar hier uitgelegd en het is juist wat Maria wil horen. Ze aanvaardt het van God. En het moet haar toch als onwaarschijnlijk, ongelooflijk en ook moeilijk voorkomen. Een eenvoudig meisje dat Maria heet en nog niet eens getrouwd is mag net zo met God omgaan als Mozes. Meer nog ze zal Zijn kind dragen.
Broers en zussen, volgens mij heeft ze die aansporing van Gabriël, voor God is niets onmogelijk, niet eens nodig.
Ze gelooft wel dat het kan, zelfs al zou het haar in het een heel moeilijke positie brengen. Immers wat moet een ongehuwd zwanger meisje in haar tijd? Die riskeert de doodstraf? En zouden ze haar ooit geloven? ‘dit is een kind van God’. Als ze nou nog eens iemand was, maar wie was nou Maria?
En toch, ondanks alles, zegt ze: ‘Ik wil de Here dienen, laat er met mij maar gebeuren wat u hebt gezegd… Ik wil de Here dienen, dat gaat vóór alles aan. Als de Here dat wil zal het ook wel goed komen!
Ons geloof: schitteren als sterren
Maria brengt hier in praktijk, wat haar eigen Zoon later zal zeggen:
Haar hart en haar leven staan ter beschikking van onze God. Ze is als goede vruchtbare grond ontvankelijk. Een akker die vrucht draagt: veel vrucht! [Mat 13, 23] Je ziet hier twee dingen: ze is uitgekozen door God maar ze stelt zich ook ter beschikking van God, als zijn dienares.
Het is uniek wat Maria hier overkomt! Er zal er maar één zijn in de geschiedenis die zich de moeder van de Zoon van God mag noemen. En er is maar één die Hem koesterde, voedde en opvoedde. Jezus heeft misschien wel haar tongval en haar trekken. Dat is uniek en daarom kunnen we Maria alleen maar bewonderen. Zij mocht dat voor God en voor ons zijn: de moeder van Jezus.
Maar in de manier waarop ze die opdracht van haar God aanneemt, is ze toch een inspirerend voorbeeld voor ons. Ze laat zien wat ontvankelijkheid betekent. Dat je iets aan kunt nemen zonder dat je nog begrijpt hoe dat dan verder moet. En zij laat zien dat je daarvoor niet ouder en wijzer hoeft te zijn. Zij was nog heel jong! Gideon was nog heel jong, David ook en Daniël ook… groot geloof is niet alleen iets voor oudere mensen!
Misschien krijg je als je ouder bent wel veel eerder bedenkingen zoals Zacharias. En heeft de wereld waarin je leeft je al zo beïnvloed dan je lang niet meer zo vast kunt geloven. Misschien helpt het je wel dat je zo jong als Maria bent. En dat je nog flexibel bent en je leven nog niet zo vast zit op aarde. Misschien kun je op die leeftijd Gods weg met je leven beter aanvaarden.
Maria laat zien hoe je ontvankelijk kunt zijn voor Gods weg met ons leven. Elisabet prijst haar gelukkig om dat geloof: gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan. Maria kan geloven– misschien wel tegen alle zorgen in- dat Gods woorden in vervulling zullen gaan.
Maria is iemand die de woorden en gebeurtenissen in haar hart overweegt omdat ze die volkomen serieus neemt [2,19; 2,51] en zich steeds weer afvraagt wat ze betekenen hebben. Kijk dat is een luisterende gelovige!
En hoe uniek Maria ook is als moeder van Jezus, als luisterende gelovige is ze ook een voorbeeld.. Want de Here doet met haar precies wat Hij ook met ons doet. Wij zijn op onze plaats in zijn Koninkrijk geroepen! Zijn Geest die in ons woont en zijn kracht die van buiten op ons inwerkt resulteren ook voor ons in een leven dat vrucht draagt in het Koninkrijk. Dat kon je je van te voren niet voorstellen! En dat gebeurt dan toch onvoorstelbaar mooi! Da’s vergelijkbaar met Maria.
Paulus roept ons op te schitteren als sterren in de hemel boven een donkere wereld (Fil 2,14v) God wil dat we sterren zijn in ons geloof! En dat kunnen we als we –zoals Maria- bereid zijn te ontvangen wat God ons wil geven.
Maria mag dan geen Sterre der Zee zijn, ze is wel heldere ster aan de donkere lucht. Dat is hier ook de boodschap van Lukas: reageer zoals de jonge Maria, niet zoals de oude Zacharias…
Daar kunnen wij ons op oriënteren in het omgaan met Gods beloften.
Vanmorgen wil de Heer ons weer geven, hoe zullen wij het van Hem aannemen? Hoe reageren wij? Dat is voor ons de vraag deze zondag,
Amen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten